Quốc gia khởi nghiệp - cần một nền công nghiệp phụ trợ mạnh mẽ.
Công nghiệp phụ trợ - phụ nhưng là xương sống
Trong cuốc sách "Quốc gia khởi nghiệp" - người ta thường trầm trồ thám phục người Israel với tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ. Có lẽ tinh thần ấy thấm cả vào máu, vào mỗi người lao động. Việt Nam có lẽ cái tinh thần thì lúc nào cũng rất mạnh mẽ, có sẵn một nội lực hùng hậu và chúng ta đang thấy sự sục sôi hơn hẳn khi chỉ một thời gian ngắn kích cầu, tạo điều kiện của nhà nước và đã trở thành một phong trào mạnh mẽ. Chỉ điểm khác biệt là tính phong trào hệ thống chúng ta mạnh hơn tính cá nhân hóa của người Israel.
Tuy nhiên, không chỉ là hô hào. Bài toán về thiếu công cụ luôn là đau đầu khi chúng ta định làm một việc gì đó. Công cụ mạnh, công việc sẽ rất nhanh và chuẩn xác.
Đối với khởi nghiệp thì công nghiệp phụ trợ tựa như bộ công cụ mạnh mẽ vậy. Một sản phẩm vỏ hộp trước khi ra đời phải qua vẽ, in thử qua máy in 3D. Và máy in 3D đã trở thành một sản phẩm công cụ hỗ trợ khởi nghiệp rất quan trọng, có rất nhiều công ty in 3D xuất hiện và phát triển mạnh mẽ. Một sản phẩm board mạch muốn chạy ổn định, phải qua các bước thiết kế và thử nghiệm và dịch vụ hỗ trợ in mạch, hàn mạch, chế tạo board như các máy smt ( máy hàn linh kiện) nhỏ gọn ra đời và các công ty lĩnh vực này khá phát triển. Một sản phẩm có phần cơ khí thì cần phải thiết kế, chế tạo mẫu,... tất cả các biện pháp liên quan đến gia công đều cần những thiết bị gia công như máy CNC, tạo mẫu sơn, cắt dây,... và tất nhiên cần lắm những xưởng gia công số lượng mẫu ít, chất lượng đảm bảo. Hay bạn viết phần mềm, trên các thiết bị, sao có đủ bộ các thiết bị điện thoại thông minh để thử nghiệm tất cả được.
Tất cả những bài toán trên, người khởi nghiệp đều phải trải qua một quá trình tìm, tìm, tìm,... tìm người chịu làm cho mình. Thời gian đó mất rất nhiều và rất khó tìm những đơn vị nhiệt tình sẵn sàng hỗ trợ. Và rất rất nhiều dự án khởi nghiệp đã phải dừng lại ở những bước này vì đang trong một xã hội khởi nghiệp thiếu những công nghiệp phụ trợ trầm trọng.
Sáng tạo lại bánh xe đạp - là một quá trình rất gian nan và khó khăn.
Công nghiệp phụ trợ không chỉ dừng lại ở bài toán công cụ. Cần những người chuyên nghiệp sẵn sàng chia sẻ trong nền công nghiệp phụ trợ. ví dụ tôi làm một thiết bị năng lượng sạch gắn trên chiếc xe đạp nhưng cần phải chỉnh sửa lại bánh xe để thích hợp để gắn phần động lực theo mô hình năng lượng của tôi vào. Và người khởi nghiệp có kiến thức mạnh về chuyên ngành điện tử, năng lượng là vất vả tìm tòi, vọc phá các chi tiết cơ khí, rồi tạo lại các bánh xe và tất nhiên là một thời gian hơn rất nhiều việc chính và cũng không thể đẹp hơn được.
Ai đó sẽ nói sao không hỏi chuyên gia? Đúng, cần hỏi chuyên gia, nhưng chuyên gia phải là người sẵn sàng lắng nghe, sẵn sàng cùng làm lại bánh xe đạp. Điều đó rất khó tìm được. Bánh xe đạp chuyên gia làm lại, hay nói chính xác là cải tiến theo hướng sáng tạo thích hợp với yêu cầu từ thiết bị mới chắc chắn sẽ đẹp, phù hợp thực tế hơn rất nhiều.
Ở Việt Nam ta, phong trào làm thầy quá nhiều. Vừa mới phát động khởi nghiệp là các lò đào tạo về khởi nghiệp xuất hiện quá nhiều, những người chưa từng khởi nghiệp, chưa hiểu cảm giác tự đi làm, sau một khóa học đã trở thành chuyên gia khởi nghiệp. Cần lắm những người thầy trong công nghiệp phụ trợ, họ thật sự là các chuyên gia có tinh thần khởi nghiệp và hỗ trợ khởi nghiệp thì khởi nghiệp mới tồn tại được.
Sản phẩm sáng tạo luôn cần "một bờ vai người khổng lồ"
Một sản phẩm sáng tạo thường không thể thoát khỏi một chuỗi giá trị đã có. ví dụ khóa nhà thông minh không thể thoát khỏi chuỗi giá trị về an toàn, về khóa nhà, khóa thông minh, nhà thông minh,... Một bờ vai người khổng lồ trong chuỗi giá trị rất quan trọng để sản phẩm sáng tạo đi vào thị trường một cách nhanh chóng và hiệu quả. Để có được điều đó, cần lắm một nền tảng với một luật chơi công bằng. Đó chính là công nghiệp phụ trợ ở đầu ra. Ví dụ những công ty lớn nhà nước nên quy hoạch tạo ra các nền tảng và bán nền tảng đó cho các công ty khởi nghiệp và cam kết không tạo ra các sản phẩm cạnh tranh. Rất nhiều công ty lớn ở Việt Nam chơi trò chơi không công bằng vừa làm trọng tài, vừa đá bóng. Ví dụ trong lĩnh vực điện tử viễn thông, những công ty lớn như FPT, VNG,... nên ngồi lại với nhau tạo một nền tảng về IOT (internet of things) và phát triển ra cộng đồng, đồng thời tạo một luật chơi công bằng hơn. Ở đây, lại tạo nền tảng, đi phía sau, tạo các công ty khởi nghiệp trứ danh chính là của công ty mình, .... Bài toán không thể giải được khi người thầy không tìm cách bắt bí học sinh. Một mầm cây không thể lớn nhanh nếu không có phần nào sự che chở từ những bóng cả.
Sản phẩm khóa nhà thông minh - Glock là một sản phẩm minh chứng rõ ràng về điều này.
Khóa nhà thông minh Glock- sản phẩm do công ty công nghệ Giao Thoa phát triển là sản phẩm liên quan đến rất nhiều lĩnh vực. Điểm mạnh nhất của đội ngũ thiết kế chính là về điện tử viễn thông và ứng dụng. Thì bài toán gặp khó khăn hơn nửa thời gian đó chính là phần cơ khí, vỏ hộp,... mà một trong những khó khăn hàng đầu đó chính là tìm một đơn vị chịu gia công số lượng nhỏ cho người thiết kế. Rất hi vọng sự phát triển và đầu tư từ nhà nước vào công nghiệp phụ trợ là điều kiện xúc tác sự sống rất lớn cho nhiều công ty khởi nghiệp.
Thành phố Hồ Chí Minh công bố đầu tư 1/2 các khoản đầu tư và công nghiệp phụ trợ là một chính sách hoàn toàn đúng
Vừa rồi, trong "lễ công bố hỗ trợ khởi nghiệp thành phố Hồ Chí Minh", phó chủ tịch thành phố Hồ Chí Minh đã thông báo về quyết định hỗ trợ 1000 tỉ trong gói 2000 tỉ dành cho công nghiệp phụ trợ. Một chính sách rất thiết thực, chắc chắn sẽ đi vào cuộc sống nếu được làm việc đúng mực và đúng phương pháp.
Công nghiệp phụ trợ mạnh - nền tảng cho đất nước khởi nghiệp
4/
5
Oleh
Ngô Cự Mạnh
