Kinh tế tri thức, tiền bắt đầu từ tri thức ngày một tăng
Thế kỉ 21 - toàn nhân loại chúng ta đang đi vào nền kinh tế tri thức, tương ứng với tỉ lệ chất xám trong hàng hóa, dịch vụ thật sự có ý nghĩa cao và chiếm tỉ trọng ngày một cao hơn. Như vậy, về mặt nguyên lý, thì tri thức và sáng tạo có phần quyết định trong sản phẩm được tạo ra của thế giới này.
Phương pháp định giá sản phẩm dựa nhiều trên giá thành nguyên vật liệu không còn thích hợp trong nền kinh tế tri thức.
Trong nền kinh tế tri thức khi mà sự sáng tạo của tri thức đã trở thành một yếu tố cực kì quan trọng của rất nhiều sản phẩm xung quanh chúng ta. Sự đầu tư chất xám vào quá trình nghiên cứu và phát triển khá cao, đang dần chiếm tỉ trọng lớn trong cấu thành giá của một sản phẩm. Cách định giá thông thường dựa vào nguyên vật liệu tạo thành không còn thích hợp nữa.
Theo APEC, các ngành công nghiệp trong nền kinh tế tri thức bao gồm:
- Một số ngành công nghiệp về bản chất là những ngành nhiều tri thức (ví dụ những ngành chế tạo mà trong đó R&D và thiết kế chiếm tỷ lệ lớn trong tổng chi phí sản xuất).
- Những ngành công nghiệp nhiều tri thức: Thông tin - truyền thông, hàng không - vũ trụ, môi trường, thiết kế sinh học, cơ - điện tử.
- Những ngành dịch vụ nhiều tri thức: Tài chính, nghe - nhìn, truyền thông, thiết kế, xử lý dữ liệu, tư vấn.
- Có thể bao gồm cả một số hiểu biết cổ truyền và địa phương, các tài sản văn hóa; một số ngành công nghiệp sơ cấp ngày nay bắt đầu sử dụng nhiều tri thức.
Vì vậy, khi đánh giá sản phẩm trong các ngành này, thì yếu tố giá thành gia công, sản xuất có thể rất khác xa giá trị bán ra là do tri thức đổ vào sản phẩm khá cao.
Các công ty cần đầu tư vào năng lực nhiều hơn đến giá rẻ cho sản phẩm?
Năng lực người lao động trở thành một vũ khí không thể thiếu trong nền kinh tế mới
Cả thế giới đang tiến vào nền kinh tế phẳng với cuộc cách mạng 4.0. Khi mà công nghệ đang có những bước tiến ngoạn mục, rất nhiều công ty khởi nghiệp phát triển và sản phẩm mới được tạo ra. Tất cả đang dần định hình lại cách con người chúng ta giao tiếp với nhau, cuộc sống con người có nhiều trải nghiệm và tiện nghi hơn. Và rất nhiều ông lớn đã xuất hiện đồng nghĩa với cái chết nhanh chóng của rất nhiều cây đại thụ như Nokia hay vật vã chuyển mình như IBM hay Microsoft. Tất cả là dựa vào tri thức mới và những sự tiến bộ mạnh mẽ trong khoa khoa học kỹ thuật với sự tôn trọng hơn về sự khác biệt (Apple là tiên phong) và đổi mới sáng tạo. Tất cả đòi hỏi rất nhiều công ty thay đổi trong quan điểm về phát triển sản phẩm khi chú trọng áp dụng khoa học kỹ thuật mới và chạy vào cuộc đua về cải tiến quy trình và công nghệ. Tất cả những điều trên chỉ có thể làm được khi đầu tư vào chất năng lực của người lao động nhiều hơn. Và tất nhiên, hàm lượng chất xám trong sản phẩm tăng lên rất nhiều so với giá thành của nó.
Sự sáng tạo và cải tiến không chỉ đề cao và bảo vệ với luật mà còn phải phổ biến bằng thói quen và ý thức của người tiêu dùng.
Những dẫn chứng ở trên, khi hàm lượng chất xám trong sản phẩm ngày một tăng lên thì hậu quả của việc đánh cắp và hàng giả gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Chúng ta đều biết rằng đầu tư vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm là quá trình thật khó khăn và tốn rất nhiều thời gian và chi phí! Hầu hết các nước trên thế giới cũng như ở Việt Nam, luật sở hữu trí tuệ đang ngày một hoàn thiện và chi tiết hơn. Tuy nhiên, để đi vào thực tiễn thì người tiêu dùng đầu cuối mới là yếu tốt then chốt. Thấu hiểu được sản phẩm, ý thức tôn trọng bản quyền là một yếu tố rất quan trọng trong quá trình này. Đặc biệt với những sản phẩm tri thức. Vậy để làm sao có được thói quen và ý thức?
Một sản phẩm tri thức rất cần những người tiêu dùng thông minh và am tường.
Thông minh và am hiểu là một điều rất quan trọng
Một cải tiến mang lại hiệu quả cao, một thay đổi nhỏ cũng đạt được những hiệu quả to lớn cho xã hội! Tất cả những điều đó thực tế đều trải qua một quá trình cải tiến và nghiên cứu lâu dài. Tuy nhiên, thành quả ấy có thể dễ dàng bị đánh cắp bất hợp pháp, và tất nhiên, những công ty đánh cắp này sẽ lao vào một cạnh tranh về giá vì không phải đầu tư và nghiên cứu và phát triển nhiều! Trong những trường hợp này, rất cần những người tiêu dùng thông minh và am tường về sản phẩm để đánh giá tốt, sẵn sàng không vì giá rẻ mà lỡ mất cơ hội của những công ty làm ăn chân chính.
Đặc biệt hơn nữa, trong lĩnh vực công nghệ phần cứng thì càng khốc liệt hơn nữa. Ai trong chúng ta cũng biết, Trung Quốc có công nghệ phần cứng rất mạnh, nguồn linh kiện rất dồi dào và số lượng khổng lồ! Vì vậy, họ thường đưa tới những cuộc cạnh tranh về giá hết sức khốc liệt đánh mạnh vào tâm lý chuộng hàng giá rẻ nhưng chất lượng rất không đảm bảo. Vì vậy, trước hết muốn đảm bảo được chất lượng, trước hết người tiêu dùng phải là những người có trải nghiệm, am tường về các sản phẩm công nghệ. Cách đơn giản nhất là xem xét, so sánh các mặc hàng, xem xét về thông tin bảo hành và trả tiền thích đáng cho những sản phẩm công nghệ của mình sử dụng. Trong thế giới hiện tại, ngon bổ rẻ thật sự rất khó xảy ra.
Thời đại kinh tế tri thức - xin đừng nhìn hàng hóa chỉ với giá thành
4/
5
Oleh
Ngô Cự Mạnh
